Wyprysk prowokowany przez pokarmy: Hipoteza na temat możliwej roli układowej alergii kontaktowej na hapteny występujące w kosmetykach i pokarmach

Chorzy na wyprysk często wiążą nawroty swojej choroby ze spożyciem określonych pokarmów, jednak faktyczny związek z alergenami pokarmowymi udaje się potwierdzić zaledwie w mniejszości przypadków. Niniejszy artykuł przedstawia hipotezę wyjaśniającą związek między wypryskiem a pokarmami w przypadkach, w których nie udaje się wykazać obecności alergii typu I na "klasyczne" alergeny pokarmowe, takie jak białka jaja, mleka, czy orzeszków ziemnych. Zgodnie z proponowaną hipotezą wyprysk w tych przypadkach może być wyrazem alergii opóźnionej na hapteny obecne w produktach spożywczych jako składniki naturalne, zanieczyszczenia lub dodatki spożywcze. Liczne hapteny są zarówno składnikami produktów spożywczych, jak i kosmetyków. W takich warunkach pierwotne uczulenie na hapten może następować na skutek kontaktu skórnego (np. produkty do pielęgnacji skóry), natomiast późniejsze nawroty wyprysku mogą być prowokowane przez spożycie tych samych haptenów w pokarmie (układowy wyprysk kontaktowy). Niniejsza hipoteza może również wyjaśniać przypadki wyprysku nasilanego przez światło wskazując na występowanie w żywności haptenów o właściwościach fotouczulających. Przedstawiona hipoteza łączy nowe odkrycia naukowe i obserwacje kliniczne w celu wyjaśnienia przypadków wyprysku prowokowanego przez pokarmy, których nie da się wyjaśnić w oparciu o obecnie obowiązujące wyobrażenia na temat alergii pokarmowej. Dla potwierdzenia proponowanego związku przyczynowo-skutkowego między haptenami obecnymi w kosmetykach i pokarmach a wypryskiem prowokowanym przez pokarmy niezbędne są jednak dedykowane badania naukowe. Jeśli zostanie on potwierdzony, niezbędne stanie się wprowadzenie stosownych metod diagnostycznych (np. serii testów płatkowych z haptenami pokarmowymi lub dedykowanych testów laboratoryjnych) do rutynowej diagnostyki wyprysku. Wyniki takich badań dostarczą ponadto podstaw naukowych dla przyszłych regulacji prawnych chroniących konsumentów przed narażeniem na dodatki pokarmowe o silnym potencjale uczulającym.

Słowa kluczowe: wyprysk, alergia pokarmowa, alergeny pokarmowe, hapteny, dodatki pokarmowe, składniki kosmetyków.

Abstract
Reprint (PDF)

Linki:

Czasopismo naukowe Estetologia Medyczna i Kosmetologia

Dla Pacjenta: Dermatolog Krakowie

Dla Lekarza: Kurs 'Wyprysk: Spektrum kliniczne, diagnostyka, postępowanie'

Dla Lekarza: Praktyczny Kurs 'Testy Płatkowe'